LAKTAŠI, 07. januara – Jedan od najvećih umova 20. vijeka, srpski naučnik – Nikola Tesla, umro je na današnji dan, na Božic 1943 godine.
Umro je u snu, u hotelskoj sobi na Božić, a vijest o tome objavljena dva dana kasnije, kada je njegovo tijelo nađeno. Urna sa Teslinim pepelom prenijeta je iz Njujorku u Beograd 1951. i nalazi se u njegovom Muzeju.
– Tesla je u hotelu ”Njujorker” živio poslednjih desetak godina i tu je napustio ovozemaljski život 7. januara 1943. Hotel nam je zato mjesto okupljanja svakog januara, a u namjeri da predstavimo što veći broj uspješnih pojedinaca koje se bave Teslom. Skup je i svojevrsna priprema za ”Tesla Fest” planiran za januar 2020. u ”Njujorkeru”, i u julu 2019. u Beogradu – rekao je predsjednik Tesla naučne fondacije Nikola Lončar.
Spomenici velikom naučniku, podignutu su i u SAD – na Nijagarinim vodopadima, na Menhetnu, u porti crkve Svetog Save u Njujorku i Silicijumskoj dolini. Od 1994. u Njujorku ugao 40. ulice i 6. avenije, gdje se nalazila Teslina laboratorija, dobio naziv Ugao Nikole Tesle.
Po Tesli je nazvana jedinica za mjerenje visokog napona i jedinica jačine magnetnog polja, a Teslina zaostavština je 2003. upisana u registar Uneska.
Zaslužan je za više od 700 pronalazaka, a zvanično je registrovano oko 300 njegovih patenata u 26 zemalja.
Rođen je 10. jula 1856. godine u Smiljanu, u Lici. Studirao je elektrotehniku u Gospiću, Gracu i Pragu. U SAD je otišao 1884. U Njujorku je živio skoro šest decenija. Kratko je sarađivao s Tomasom Edisonom.
Prvu hidroelektranu na svijetu izgradio je 1895. na Nijagarinim vodopadima zajedno sa Džordžom Vestinghausom, kome je prodao vlasništvo nad motorom za nazimjeničnu struju.
Foto: Profimedia
Pokušavajući da svoju ideju o malom uređaju koji bi primao telegrame i šifrovane poruke sprovede u djelo podivao je prvi prenosni toranj na Long Ajlandu u Njujorku gdje mu je bila i laboratorija. Osnovna namjena tornja bila je bežična veza preko Atlantskog okeana, a kako nikada nije postao funkcionalan srušen je 1917. godine.
Tesla je sve podatke koje je pročitao koristio kao da u sebi ima biblioteku, zbog te sposobnosti nije pravio crteže izuma, već je radio prema slikama koje je imao u glavi.
Njegovi najznačajniji izumi su: polifazni sistem za prenos naizmenične struje, obrtno magnetsko polje, sinhroni motor, asinhroni motor i Teslin transformator.
O Teslinom životu postoje brojne knjige i filmovi – “Nikola Tesla, genije koji je upalio svijet”, “Tajna Nikole Tesle” i “Prestiž”.
Predsjednik Teslinog naučnog centra u Vordenklifu profesor Džejn Alkorn kaže da je Tesla bio veoma zabrinut za prebrzo trošenje prirodnih bogatstva, a želio je i da se koriste obnovljivi resursi. U laboratoriji je stvorio vještačko osvjetljenje i ispitivao moguće razlike električne struje na Zemlji i na visokim objektima. Novčana dobit ga nikada nije zanimala, zbog čega nikada nije imao dovoljno novca da uradi ono što je hteo.
Prijatelji su mu bili pisac Mark Tven i francuska glumica Sara Bernar.
Tvrdio je da su mu potrebna samo dva sata sna, iako je povremeno dremao preko dana.
Imao je i neke neobične osobine – gnušao se nakita i okruglih predmeta, poput bisera, kosu nikada nije dirao, bio je opsjednut brojem tri, a escajg i posuđe je, prije nego što bi ih upotrebio, glancao do savršenstva koristeći 18 salveta. Svako veče tokom večere nosio je bijele rukavice.
Imao istančan ukus, smatrao je da ako čovjek hoće da bude uspješan, mora da izgleda uspješno.
Kako navodi portal Brus on line, jedan od učesika skupa zakazanog za 12. januar biće i Teslin bibliograf iz sela Botunje kod Brusa, Milovan Matić koji će u Njujorkeru predsaviti knjigu “Tesla, Past, Present and Future”, a koji je naveo da je gradska uprava Filadelfije, na inicijativu Tesla naučne fondacije prije desetak dana odlučila da jedna škola u tom gradu ponese ime Nikole Tesle.
Srpskainfo