LAKTAŠI, 02. maja – Crkva brvnara se nalazi u selu Slatina, podignuta je na visokom proplanku, izvan naselja. Posvećena je rođenju Presvete Bogorodice, a u narodu je poznata kao „Stara crkva“.
Česta je destinacija šetača kako lokalnog stanovništava tako i posjetilaca Banje Slatina. Crkva je najznačajniji kulturno-istorijski spomenik na području opštine Laktaši, pa i šire.
Ne postoje tačni podaci o tome kad je sagrađena, pretpostavlja se da je to bilo 1745. godine.
Autentičan izgled i savršen arhitektonski sklad kao i brojne priče i legende vezane za ovu crkvu, čine ju posebno interesantnom.
Jedna od legendi kaže da je crkva sagrađena negdje u šumi i da je tokom noći sama doletjela na sadašnje mjesto. Ova legenda može imati i sasvim konkretno istorijsko objašnjenje. Ona je, naime, nastala iz potrebe da mještani imaju svoju crkvu. Zbog zabrane gradnje pravoslavnih crkava, krišom su u šumi pripremili svu građu da bi za jednu noć sklopili crkvu, a turskim vlastima dali objektivno objašnjenje. Novonastalu crkvu su opravdali “prelijetanjem”. Podmitljive kadije su, vjerovatno uz dobru novčanu naknadu, prihvatile priču o čudu koje se dogodilo, i maloj crkvi brvnari koja je se tu pojavila, i traje i dan danas.
Ono što je specifično za vjerske građevine građene u turskom periodu, jeste da imaju spušten krov. Jedan od razloga pravljenja niskih krovova na vjerskim objektima iz tog vremena jeste taj da bi se spriječio ulazak turaka sa konjima u pravoslavne vjerske objekte.
Crkva je detaljno sanirana i rekonstruisana 1984. godine., a 1988. godine hram je osveštao episkop banjalučki Jefrem. Nešto kasnije uz crkvu je sagrađena i manja crkvena sala.
Crkva brvnara u Slatini ne samo graditeljskim odlikama i savršenim skladom svojih arhitektonskih oblika već i svojim vrijednim inventarom, podacima iz prošlosti ali i maštovitim legendama vezanim za nju, spada među najljepše i najzanimljivije spomenike te vrste.
Pored crkve se nalazi i groblje u kome se može vidjeti i nekoliko srednjovjekovnih nadgrobnih spomenika-stećaka, pronađenih tridesetih godina XIX vijeka. Mještani kažu da ih je nekada bilo 20-ak ali su dva najveća razbijena da bi poslužili za izgradnju bunara. Takođe u blizini crkve pronađena je ploča od lapora sa tekstom ispisanim na glagoljici, ova ploča je prvorazredni spomenik slovenske glagoljičke pismenosti i pripada periodu XIV i XV vijeka, kao i nekoliko kamenih krstova iz XVIII i XIX vijeka.
Crkva brvnara je spomenik pod zaštitom države.
/Banjaluka.com/
