LAKTAŠI, 05. maja – Danas predstavljamo Boškoviće.
BOŠKOVIĆI
Selo u opštini Laktaši, udaljeno 7,5 km jugoistočno od opštinskog centra. Udaljenost od raskrsnice u Klašnicama iznosi pet km. Kroz selo prolazi asfaltirani put Klašnice – Prnjavor u dužini od tri km, asfaltiran 1975. godine. Asfaltiranog puta u Boškovićima ima još šest km (do sela Aleksići prema Milošecima i prema Devetini). Neasfaltiranog (makadamskog) puta ima oko pet km. Teren je pretežno brežuljkast, osim ravnice zvane Bare na desnoj obali Turjanice.
Prostire se na površini 7,254 km , a smješteno je na 140-244 m n. v. Kuće su razbijenog tipa, pretežno locirane po zaseocima: Lakanovići (Radinkovići), Novo selo, Popovići (na Popovića brdu) i Račići (na Račića brdu). Poznata su i brda: Rolihovo, Gligorića, Ignjatića i Bunića obala. Između zaselaka i brda su manje površine pod bjelogoričnom šumom. Graniči se sa selima: Aleksići, Dovići, Devetina, Kadinjani, Miloševci i Čardačani.
Stanovnicima su još u sjećanju Vrančića i Tadića dućani koji su radili do Drugog svjetskog rata. Prvi je na granici prema Aleksićima, a drugi prema Drugovićima. Južnom stranom protiče rijeka Turjanica, istočnom stranom rječica Cetinac, koja ljeti presuši. Tu su još i manji vodotoci (potoci): Grabovac, Grujinac, Jovac i najveći među njima Tutnjevac po kome je prevoj preko koga ide magistralni put Klašnice-Prnjavor dobio ime.
Stanovništvo Boškovića bavi se poljoprivredom. Od žitarica se najviše gaje pšenica i kukuruz, a dobro uspijeva voće, posebno trešnje i šljive. Manji dio mještana je zaposlen u Laktašima, Banjaluci i inostranstvu (najviše u Sloveniji).
U selu nema crkve, pa mještani zadovoljavaju svoje vjerske potrebe u crkvi u Aleksićima. Boškovići su, prema podacima iz 1901. godine, bili sjedište parohije kojoj su, osim Boškovića, pripadala i sela: Aleksići, Dovići, Miloševci, Petoševci i Čardačani. Parohija je imala 189 domova i 1.410 duša. Sveštenik je bio Đorđe Popović, a predsjednik crkvene opštine Đurađ Pejić.
Područna osnovna škola (nekada je nosila naziv Milan Radman), pripada matičnoj OŠ „Holandija” u Slatini. Počela je da radi školske 1975/1976 (drugo polugodište), Dana 18. oktobra 1999. završenaje sanacija škole, a 2010. uz zgradu škole je dograđena fiskulturna sala. Pred školom je česma i bista Milana Radmana, koji je poginuo nedaleko od tog mjesta kao partizan, 19. juna 1942. Pored magistralnog puta je i spomenik krajputaš palom borcu iz Drugog svjetskog rata, Dušanu Mrđi (koji nije iz Boškovića).
Boškovićane sahranjuju u groblje na vrhu sela (Ćerketino groblje), a dio mještana u susjednom selu Dovići (Kneževića groblje Solunci su bili: Bojin i Mitar Kresojević, koji se nije vratio. Osim njih, u Prvom svjetskom ratu u austrougarskoj vojsci bili su: Kojo Vasilić, Pero Vrančić, Cvijo Dobrnjac, Petar Ignjatić, Đuka i Ostoja Radinković, Vidak Teodorović.
Solunci su bili Bojin i Mitar Kresojević koji se nije vratio. Osim njih , u Prvom svjetskom ratu u ustrougarskoj vojsci bili su: Kojo Vasilić. Pero Vrančić, Cvijo Dobrnjac, Petar Ignjatić, Đuka i Ostoja Radinković, Viktor Teodorović.
Poginuli borci NOV su: Ljubo Vasilić (1921-1943); Đurađ Vrančić (1906-1941); Jevto (1897-1944) i Stojan Gligorić (1911-1943); Rade Dobrnjac (1921-1947); Boško (1919-1944), Dragan (1925-1945), Jovo (1920-1945), Ljubo (1920-1945), Uroš (1921-1946) i Ostoja Kresojević; Ljubica (1930-1944) i Milan Radinković (1916-1943); Viktor Rolih (1922-1945); Dara Tadić (1922-1944); Vaso Teodorović (1916-1944) i Ostoja Pejić (1923- 1944).
Žrtve hrvatsko-muslimanskih ustaša: Mile Bunić (1871-1941), Radovan Crnogaća (1928-1942), Mitar Cvijić (1884-1941), Nikola Radinković (1905-1941), Miljka Rolih (1885-1943), Đurđija (1907-1942), Jelena (1937-1942) i Nevenka Vrančić (1938-1942).
Imena Alekse Vasiljića, Ranka Vrančića (1924.1944) nalaze se na spomen – ploči poginulim pripadnicima JVO u Čardačanima. Drago Radinković Lakanović (1943), Tomo Pejić ( 1943) i Radojica Račić (1944) poginuli su kao pripadnici kraljeve vojske, ali se njihova imena ne nalaze na spomen-ploči u Čardačanima, već u knjizi Laktaši u NOB i revoluciji 1941-1945.
U ratu 1992-1995. poginuli su kao borci VRS: Zlatko Galić (1957-1995); Željko (1968-1995), Pantelija (1957-1994) i Predrag Popović (1955-1995); te Ratko Trivić (1953-1992). Osim njih poginuo je i Kosta Vrančić 1992. na sarajevskom ratištu, identifikovan 2005. i sahranjen u groblju u Dovićima. On nije na spomen-ploči sa ostalim borcima u MZ Aleksići.
U selu postoje dvije prodavnice mješovite robe, restoran, vulkanizerska radnja i rasadnik ukrasnog bilja.
Selo je dobilo električnu energiju 1971. godine. Vodu je dobilo 60 domaćinstava 1977, a konačna izgranja vodovoda je zavr- šena 1980. Telefonski priključci su u funkciji od 2001. godine.
Pouzdanih podataka o porijeklu stanovništva i nazivu sela nema. Onomastički naziv najvjerovatnije potiče od nekog Boška, mada u selu nema nijedno prezime Bošković. Ukrajinci su naselili njegove dijelove prema Devetini i Aleksićima krajem 19. i početkom 20. vijeka, gdje neki od njih i danas žive.
Prema austrougarskom popisu iz 1879. godine Boškovići (Aleksići) su imali 40 kuća u kojima su živjela 273 stanovnika (153 m. i 120 ž.) „grkoiztočnjaka”.
Godine 1885. Boškovići (Aleksići) imali su 328 stanovnika „istočno-pravoslavnih” (167 m. i 161 ž).
Prema popisima Boškovići su 1895. godine imali 32 kuće (dvije nenastanjene) u kojima je živio 221 stanovnik (115 m. i 106 ž.), od toga 5 „rimokatolika” i 216 „istočno-pravoslavnih”, a 1910. – 49 kuća i 317 stanovnika (176 m. i 141 ž. 264 „srpsko-pra- voslavna”, jedan musliman 22 rimokatolika i 30 grkokatolika);
Godine 1921. – 392 (280 pravoslavaca, 33 rimokatolika, 78 grkokatolika i jedan musliman; po maternjem jeziku: Srba i Hrva- ta 284 stanovnika, Rusina 77, Poljaka 13, Slovenaca 13, Rusa dva i Nijemaca tri); 1948. – 57 kuća i 464 stanovnika; 1953. – 443 stanovnika; 1961. -421 stanovnik; 1971. -417 stanovnika; 1981. – 408 stanovnika (366 Srba, pet Hrvata, dva Jugoslovena i 35 iz reda ostalih); 1991. – 62 domaćinstva i 403 stanovnika , Vidljivo je da osim srpskih, postoje i porodice drugih nacionalnosti: Zmjesni, Melnek, Moskaljuk, Ovšek, Pristaš, Ro- bak, Hucman, Mohač, Fausto, Rolih, Marić.
Selo ima 133 domaćinstva i 68 prezimena (približno dva domaćinstva – jedno prezime). Najbrojnije su porodice Kresojević (13 domaćinstava i 36 stanovnika), Trivić (11, 44), Račići (8, 21), Pejić (6, 15), Popović (6, 13), Vasilić (5, 13) i Radinković (5, 17). Zastupljena su još prezimena: Bojić (tri domaćinstva), Bunić (tri), Vrančić (četiri), Vračar (dva), Vujić (dva), Galić (dva), Gligić (tri), Jovičić (tri), Krupljanin (dva), Malkić (dva), Miljević (dva), Moskaljuk (tri), Ovšek (dva), Pristaš (tri), Robak (dva), Rudić (dva), Savić (dva), Tadić (dva), Teodorović (tri). Po jedno domaćinstvo imaju porodice: Aleksić, Aulić, Bojko, Vukmir, Vujmilović, Glavaš, Dobrnjac, Dmitrić, Duljić, Žabić, Zeljković, Zmjesni, Ivaniš, Ignjatić, Inđić, Kozomara, Kosić, Malešević, Marić, Marković, Melnek, Mikić, Milinko- vić, Mišura, Mohać, Novaković, Petreš, Radak, Radivojević, Ra- doja, Radujković, Rajić, Raković, Risović, Rogić, Romić, Fausto, Hucman, Crnadak, Crnokrak i Čolić.
Đurđevdan slave porodice: Bojić, Bunić, Gligić, Žabić, Ignjatić, Jovičić, Kozomara, dio Popovića, Radinković, Risović, Trivić, Crnadak; Nikoljdan – Vračar, Galić, Zeljković, Inđić, Kosić, dio Popovića; Sv. Stefana – Dmitrić, Malkić, Radak, Radoja, Raković; Jovanjdan – Vujmilović, Dobrnjac, Ivaniš, Mi- ljević, Petreš, Romić, Rudić, Crnokrak; Sv. Ignjatija – Rogić, Teodorović; Mitrovdan – Vukmir, Rolih; Đurđic – Aulić; Časne verige – Vidović, Radujković; Aranđelovdan – Radivojević, Tadić; Petrovdan – Marić; Markovdan – Vujić, Mišura, Krupljanin, Rajić; Tomindan – Duljić, Kresojević; Ilindan – Vasilić;
Sv. Pantelejmona – Pejić; Veliku Gospojinu – Zmjesni, Melnek, Moskaljuk, Ovšek, Pristaš, Robak, Hucman; Sv. Jovana Milosti- vog – Vrančić; Ivanjdan – Milinković; Pokrov Presvete Bogoro- dice – Savić. Jedan dio Račića slavi Sv. Ćirila i Metodija, a drugi Sv. Kirila Slovenskog.
Od poznatijih ličnosti u selu su rođeni Aleksandar Kresojević, dr ekonomskih nauka, Živko Kresojević, društveno- politički aktivista, Zvonimir Kresojević, privrednik i Uroš Vasilić, čuveni samouki majstor.
IZVORI: Popis u BiH 1879, 1885, 1895; 1910; 1948; 1953; 1961; 1971; 1981 i 1991. godine; Lična arhiva.
LITERATURA: Laktaši i Narodnooslobodilačkoj borbi i revoluciji 1941-
1945, Laktaši 1981; Prvi šematizam mitropolije Banjalučko-Bihaćke za godinu 1901, 105,106; Spomenica poginulim borcima opštine Laktaši 1991 – 1995, Laktaši 2007.
Izvor: Živko Vujić, LAKATŠKA ŽUPA (prošlost i sadašnjost), Laktaši, 2013.
www.poreklo.rs
SUPER INFORMACIJE
Comments are closed.