LAKTAŠI. 24.decembra- Srbi imaju mnogo lijepih običaja, među njima su, pored Detinjaca, još dva: Materice i Očevi (ili Oci).
Kao što sve Srbe na svetu odlikuje krsna slava, tako i ova tri praznika. Druga nedelja pred Božić, smatra se Praznikom srpskih majki.
Djeca ih na taj dan vezuju, a majke se prave nevješte kao ne znaju šta djeca, to, rade, pa se “čude”, što djecu, posebno, veseli. I, naravno, da bi se majke “odriješile”, treba da se “otkupe” što djeca jedva čekaju. I tako, majke djeci daju poklone koje su unapred pripremile: kolače, bombone, poneki sitniji predmet, najčešće čarape, košuljice, knjige, igračke, ponešto skriveno u paketić da u djetetu izazove znatiželju i nestrpljenje da što prije otkrije šta je od onog koji ga najviše voli i kog dijete voli, najviše, dobilo kao nagradu, i sl.
Na isti način se kanapom vežu i sve udate žene koje se, takođe, pošto od djece dobiju čestitku, moraju da “odriješe” u zamjenu za neki poklon(čić).
A poslednje nedelje pred Božić je Dan naših očeva, kad se i oni vezuju i moraju da se “dreše” kao majke, i da se otkupe nekim prigodnim poklonom koji će obradovati djecu.
Ovo običajno vezivanje srpske djece, majki i očeva ima široko značenje.
Označuje prisnu vezu u porodici, među rođacima i susjedima jer, vezuju se i djeca, majke i očevi i u neposrednom okruženju, “komšiluku”, što je posebno neobično. Na ovaj, tako originalan način, potvrđuju se ljubav, mir, prijateljstvo, sloga i vera. Potvrđuje se tako važno i isto toliko potrebno dužno poštovanje između dece i roditelja kao i između samih supružnika, majke i oca, to jest muža i žene, posebno tamo gde su supružanski odnosi pomućeni, poremećeni.
“Evo, mi se volimo i treba da se volimo!” kao da “govori” ovaj lijep srpski običaj koji treba njegovati a koji tako jednostavno i iskreno upućuje ljude jedne na druge: zajedno smo i u dobru i u zlu! A sam smisao vezivanja dece, majki i očeva – što malo ko zna jer se, nažalost, mnogo štošta lepog, dobrog i korisnog gubi pred kojekakvim novotarijama, pomodnostima – treba potražiti u odavno izgubljenoj i sad, već, sasvim iščileloj iz pamćenja riječi “vrv”, od koje potiče riječ vrvca odnosno vrpca. Samo se sjetite pupčane vrpce pa će vam smisao odmah sinuti, i biće vam jasno.
Pošto ovi naši predivni porodični praznici “padaju” u vreme Velikog posta, obavezan je postan ručak, a oko kućne trpeze se okupi cijela porodica. Porodica nije samo “osnovna ćelija društva”, nego i temelj svakodnevnog života, države i Crkve.
