LAKTAŠI, 16. novembra – Etnomuzikolog Slaviša Jović iz Ugljevika već nekoliko mjeseci istražuje stare srpske običaje u podmajevičkim selima.
Smatra da su Srbi narod s bogatom tradicijom i od najranijih vremena čuvaju svoje običaje. Međutim, zbog različitih istorijskih okolnosti, srpski narod bio je izložen raznim iskušenjima, pa su brojni običaji nestali ili su potisnuti.
Da bi ih sačuvao od zaborava, Jović je počeo istraživanje u selima opština Ugljevik i Lopare kome se priključila i Srpska akademija nauka i umjetnosti iz Beograda.
Slaviša Jović je diplomirani vaspitač za tradicionalne igre, a zvanje je stekao na Visokoj školi u Kikindi. Nekoliko mjeseci traga i zapisuje o starim vremenima, pjesmama, igrama, običajima, odjevnim predmetima, hrani, obredima i svemu onome što predstavlja kulturu srpskog naroda.
– Ove prostore naselili su doseljenici iz Stare Hercegovine. Ono što je karakteristično za ovaj kraj jeste vokalna tradicija, odnosno pjevanje u troje, ženske i muške vokalne grupe. Ovdje se igralo uz dvojnice, šargiju ili saz. Želimo da snimimo što više materijala da bi se to obradilo na Muzičkoj akademiji u Beogradu. I kuhinja ovih krajeva je specifična. Imamo cicvaru i sušeni sir zarac, koji je specifičan za Majevicu i Podmajevicu – priča ovaj mladić.
Na ovo istraživanje se, kaže, odlučio jer srpski identitet mora sačuvati od zaborava.
– Starijih ljudi koji se sjećaju prošlih vremena sve je manje. I pojedini predmeti se više ne upotrebljavaju. Nacionalna jela potiskuju specijaliteti nekih drugih naroda, a to je naše blago koje moramo čuvati – naglašava Jović.
On kaže da mu je želja da osnuje „etno – kamp“ na ovom području koji bi pomogao u istraživanju i edukaciji mladih ljudi o nekadašnjim vremenima.
Foto: Slađana R. Mrkonjić/RAS Srbija
Ljubica Savić (82) iz Tutnjevca u opštini Ugljevik podjelila je sa Slavišom sjećanja na svoje djetinjstvo.
– Drugačije se oblačilo i drugačija se hrana jela. Drugačije se zabavljalo, ženilo i udavalo. Išli smo na mobe, družili se uz pjesmu, igru. Pričam ja mladima, ali njih to puno ne interesuje. Lijepo je da se ne zaboravi – kaže ova starica.
U program istraživanja uključio se i etnolog antropolog Miloš Rašić, sa Srpske akademije nauka i umjetnosti Beograd.
– Najprije smo zabilježili tradicionalnu muziku i plesove, ali nam je cilj da istražimo cjelokupno kulturno naslijeđe ovog kraja. Od šezdesetih godina prošlog vijeka ništa se nije objavljivalo o kulturnom nasljeđu ovog kraja. Želimo da video i audio publikacijama dočaramo široj javnosti i sačuvamo od zaborava tradicionalnu praksu podmajevičkih sela – kaže Rašić.
Foto: Slađana R. Mrkonjić/RAS Srbija
U Centru za kulturu „Filip Višnjić“ u Ugljeviku, Slaviša je nedavno održao prvo stručno predavanje o folkloru i rezultatima dosadašnjeg istraživanja u podmajevičkim selima.
Direktor ove ustanove Predrag Vujević kaže da etnokultura i folklor podrazumjeva kompletan način života naših predaka. Podsjeća da o bogatoj istoriji, kulturi i tradiciji srpskog naroda u podmajevičkom kraju svjedoči i više od dvije stotine eksponata u etno – muzeju Centra za kulturu „Filip Višnjić”.
– Zaprežna kola, stan za tkanje, koljevka, kace, oruđa i alati koji su korišteni u domaćinstvima, prikupljeni u protekloj deceniji, uglavnom, su darovi mještana. Ideja za uređenje ovog prostora proistekla je iz potrebe da se mlađim naraštajima približe narodni običaji i tradicija jer upravo oni predstavljaju identitet jednog naroda – kaže Vujević.
Nacije izumiru
Predrag Vujević, direktor Centra za kulturu „Filip Višnjić“ kaže da smo svjedoci da velike nacije izumiru, jer se asimiliraju sa drugima i prihvataju njihove običaje. – Naša tradicija, kultura i običaji su nas očuvali u svim teškoćama sa kojima se kroz vijekove suočavao srpski narod i zato ih moramo čuvati – naglašava Vujević.
Srpskainfo